اپیزود سوم پادکست تاقچه: بوطیقای خیال- بررسی راهبردهای نامحسوس خلاقیت و کتاب بوطیقای معماری

بوطیقا، فراتر از شعر است؛ راهی برای دیدن، درک کردن و آفرینش. در این اپیزود از پادکست تاقچه، با همراهی بخش اول کتاب بوطیقای معماری (Architecture Poetics) اثر آنتونی سی آنتونیادس، به بررسی بوطیقای خیال در معماری می‌پردازیم؛ جایی که استعاره، شعر، پارادوکس و تخیل، در کنار هم معماران را به خلق فضاهایی شاعرانه و الهام‌بخش هدایت می‌کنند.

📌 تماشای نسخه تصویری پادکست(یوتوب):

📌 گوش دادن به این اپیزود:

——

موضوعات این اپیزود:

✅ استعاره در معماری؛ از باغ ایرانی تا موزه‌های مدرن
✅ پارادوکس و خلاقیت؛ تضادهایی که الهام‌بخش طراحی هستند
✅ نقش شعر و ادبیات در الهام‌بخشی معماری
✅ دن‌کیشوتیسم و معماران جسور؛ جسارت تخیل و عبور از مرزهای معماری
✅ بوطیقای خیال در معماری؛ چگونه تخیل، فضا را شکل می‌دهد؟

زمان‌بندی پادکست:

⏳ 00:00 مقدمه

⏳ 01:03 معرفی کتاب و نویسنده

⏳ 02:55 راهبردهای نامحسوس و محسوس به سوی خلاقیت (بوطیقای خیال و بوطیقای فرم)

⏳ 04:25 بوطیقای چیست؟ دسته‌بندی انواع بوطیقا

⏳ 06:44 مفهوم خلاقیت در معماری

⏳ 08:39 استعاره در معماری – روایت فضا

⏳ 11:02 مثال‌هایی از استعاره در معماری

⏳ 13:37 پارادوکس و متافیزیک – تناقضی که خلاقیت می‌آفریند

⏳ 15:52 دن‌کیشوتیسم و معماری – معمارانی که از چارچوب‌ها فراتر رفتند

⏳ 18:34 شعر و معماری – چگونه شعر الهام‌بخش فضاست؟

⏳ 24:16 ابهام و پیچیدگی، پلی به سوی خلاقیت

⏳ 28:05 سخن پایانی و خوانش اشعاری از فردوسی

——

بوطیقای خیال در معماری چیست؟

بوطیقا در لغت به معنای آفرینش است؛ از شعر تا معماری، از موسیقی تا طراحی. در این قسمت، به بوطیقای خیال پرداخته‌ایم، که دربرگیرنده‌ی راهبردهای نامحسوس و انتزاعی خلاقیت در معماری است؛ مانند استعاره، تخیل، شعر و پارادوکس.
در این اپیزود، بررسی می‌کنیم که چگونه ایده‌های ذهنی و انتزاعی به فضاهایی ملموس و معنادار تبدیل می‌شوند.

——

برخی از نکات کلیدی این اپیزود:

🔹 استعاره در معماری
معماری، تنها ساختن فضا نیست، بلکه روایت داستانی است که هر دیوار، هر پنجره، و هر سایه در آن نقش دارد. باغ ایرانی استعاره‌ای از بهشت است، سقف‌های گنبدی بناهای سنتی، آسمان و هستی را تداعی می‌کنند و معماری معاصر نیز پر است از استعاره‌هایی که فضا را به فراتر از عملکرد می‌برند.

🔹 شعر و معماری؛ واژه‌ها چگونه فضا می‌سازند؟
فرانک لوید رایت، لکوربوزیه، آلوار آلتو و بسیاری دیگر، نه‌تنها معماران بزرگی بودند، بلکه با نوشتار و تفکر انتقادی، معماری را از اجرا به نظریه و از نظریه به شعر رساندند. خانه‌های کازو شینوهارا، همچون شعر هایکو، ساده اما عمیق‌اند؛ تجربه‌ای که نه‌تنها به چشم، بلکه به روح منتقل می‌شود.

🔹 پارادوکس؛ تضادهایی که معماری را می‌سازند
زندگی و مرگ، تهی و پر، سنت و مدرنیته… آلدو روسی در قبرستان مدنا، تضاد میان مرگ و زندگی را در یک ساختار متناقض و درعین‌حال هماهنگ نشان داد. معماری ایرانی نیز با این تضادها بازی کرده است؛ از خانه‌هایی، که در دل کویر سرسبزند، تا هندسه‌ی مساجد که بی‌کرانگی را در فضایی محدود القا می‌کنند.

🔹 دن‌کیشوت معماری؛ جسارت فراتر رفتن از زمان
معمارانی که فراتر از زمان خود می‌اندیشند، همچون دن‌کیشوت، به دنبال مسیرهای جدید برای معماری هستند. آن‌ها قواعد را نمی‌پذیرند، بلکه آن‌ها را به چالش می‌کشند. در این اپیزود، بررسی می‌کنیم که چگونه برخی از معماران جسور، مانند لیبسکیند، آیزنمن، فرانک گهری و زاها حدید، با پارادوکس‌ها بازی کردند و معماری را به سطحی جدید رساندند.

——

چرا باید این اپیزود را بشنوید؟

این اپیزود، شما را به سفری در جهان خیال و خلاقیت در معماری می‌برد. با گوش دادن به آن، درک بهتری از این خواهید داشت که چگونه ایده‌های انتزاعی، شعر و استعاره، می‌توانند معماری را از یک ساختار بی‌روح به فضایی پر از احساس و معنا تبدیل کنند.

🎧 هم‌اکنون گوش دهید و تاقچه را دنبال کنید!